Veel christelijke studenten zitten aan de porno. Net als een navenant deel van de samenleving overigens. Mannen voorop, maar ook vrouwen kijken. Stoppen lukt hooguit een kwart van de jongvolwassenen. Het is een vicieuze cirkel van schuld en schaamte die menigeen klem zet. Om aan deze vicieuze cirkel te ontsnappen doet onderzoeker Hans van Dijk meerdere suggesties. Bied allereerst een luisterend oor – zonder oordeel - en ga in gesprek over de achterliggende redenen: wat maakt dat iemand zo vaak naar porno grijpt? Vervolgens doet Hans van Dijk een opvallende suggestie: ga voor een beperkt en beheerst gebruik van porno; weet wat je wel of juist niet wil kijken en hoeveel je wil kijken (Nederlands Dagblad 23 mei 2022). Wij denken dat er een andere weg is.
Zou het ook kunnen dat de cirkel van schuld en schaamte iets laat zien van het werk van de Heilige Geest? Het geweten knaagt. Dan kan het de Geest zijn die tot schuldbesef leidt. En die ook een uitweg uit het moeras wijst, bevrijding uit de slavernij van porno. Want één ding is inmiddels wel duidelijk: bij menig pornokijker zijn verslavingsdynamieken volop werkzaam. Om uit het moeras van de porno te komen, is dan ook niet zelden hulp nodig van mensen die verstand van zaken hebben. Waarom is het een moeras?
Gezondheidsrisico’s
- Psychische en relationele gezondheidsrisico's:
Porno vervuilt je beeld van 'seks' en brengt je in een wereld die ver buiten de werkelijkheid is; een negatieve educatieve waarde dus. Ons idee: ontdek het gewoon gaandeweg met je partner en leer communiceren over elkaars seksuele wensen en grenzen. Daarnaast kan veelvuldige pornoconsumptie leiden tot psychische klachten: emotionele verharding, eenzaamheid, depressiviteit, zelfs suïcidale gedachten. Verder een toename van stress en onrust als men te lang zonder porno is.
Een en ander werkt natuurlijk ook door in de relaties die je hebt of wilt aangaan. Verschillende onderzoeken tonen aan dat partners van pornogebruikers, vooral nadat het openbaar is geworden, gevoelens van trauma, verlies, verraad, wantrouwen en woede hebben. Porno is tenslotte seksuele opwinding zoeken met (digitale) anderen dan de eigen partner. Bovendien: de beelden van de porno blijven op je netvlies hangen en neem je mee in de ‘live’ seksuele relatie. - Lichamelijke gezondheidsrisico's:
Veelvuldig pornogebruik leidt niet zelden tot verminderde seksuele bevrediging. Seks met de partner wordt saai. Bovendien kan porno bij mannen op langere termijn tot seksuele stoornissen leiden: erectiestoornissen, vertraagde ejaculatie, een verminderd libido.
Net als andere verslavende middelen zorgt porno ervoor dat de hersenen worden overspoeld met onder andere het chemische ‘geluks’-stofje dopamine. Maar op lange termijn gaat dat juist ten koste van eigen gezondheid en levensgeluk. Een reboot – een periode van totale onthouding - van minstens 90 dagen is nodig om het brein te resetten en ‘back to normal’ te brengen (Het pornobrein - Gary Wilson). - Geestelijke gezondheidsrisico's:
Menig christelijke pornoconsument zegt, na bevrijd te zijn van het juk van de porno, dat de porno zorgde voor een wolkendek in de relatie met de hemelse Vader. ‘Er stond iets tussen God en mij in en de hemel was voor mij van koper’. Het is dan ook een zotte gedachte om een beperkt gebruik van porno, een vorm van virtueel overspel, te normaliseren. Bovendien: wat voor 'werk' doen pornoproducenten en acteurs eigenlijk? Zou je daar zelf een actieve bijdrage aan willen leveren (bijvoorbeeld als cameraman of -vrouw, of als acteur)? Of zou je willen dat je partner, zoon, dochter, vader, moeder daar in zou acteren.
Preventie
Hoeveel investeren we niet in anti-rook-campagnes? Inmiddels is er wetgeving voor verbod op verkoop van alcohol en tabak aan minderjarigen. Maar kinderen hebben al vanaf de basisschool onbeperkt toegang tot porno - sommigen beginnen al voor hun tiende met kijken - en zwemmen onbeschermd rond in het pornoriool. Wordt het niet de tijd dat we daar als samenleving iets aan doen? Alleen al de verwrongen kijk op relaties en seksualiteit en de ondergeschikte positie van vrouwen in de pornowereld is voldoende reden om jongeren tegen dit giftige infuus te beschermen. Voldoende reden om als samenleving onszelf af te vragen:
- Hoelang gaan we door met onbeperkte toegang tot porno te faciliteren?
- Hoeveel gevolgschade willen we als maatschappij accepteren (seksueel overschrijdend gedrag, relatiebreuken, abortussen etc.)?
- Wat is er tegen om in te zetten op een strak gereguleerde toegang tot pornosites? Op het gebied van fake-news is er al een beweging om de sociale media en internetsites te reguleren, alleen maar om de schadelijke effecten ervan in te dammen. Dit kan effectief gedaan worden. Waarom geen leeftijdscontrole op pornosites?
Cultuur van transparantie en accountability
Gezien de bovenstaande gezondheidsrisico's en morele bezwaren lijkt het ons geen aangewezen route om een beperkt en gereguleerd gebruik van porno voor te staan. Hoe dan wel uit het moeras van schuld en schaamte te komen?
- Werken aan een cultuur van veiligheid, transparantie en accountability: elkaar eerlijk vertellen dat we kunnen worstelen met porno of andere seksuele verleidingen. Bij voorkeur mannen onder mannen en vrouwen onder vrouwen. Op dit punt is er nog een wereld te winnen, want in de christelijke wereld is de ontkenningsreflex (de bekende kop in het zand) nog springlevend. Of het klimaat in onveilig en de veroordeling ligt op de loer. Veiligheid en vertrouwelijkheid zijn absolute voorwaarden.
- Zorg dat je iemand in je omgeving hebt aan wie je rekenschap kunt afleggen van je handel en wandel, ook van je uitglijders. Probeer met die ander op het spoor te komen wat voor persoon je wilt zijn, wat je diepere behoeftes zijn (die je nu probeert op te vullen met surrogaat) en hoe je je op een gezonde manier kunt verbinden aan je dierbaren. Via www.purity4life.nl kun je in contact komen met een christen-hulpverlener die er weet van heeft wat porno met je kan doen.
- Investeer in gesprekken over gezonde en opbouwende seksualiteit in relaties, waardoor surrogaat genot plaats gaat maken voor betekenisvolle en bevredigende partnerrelaties. Waardoor seks een bron van genot in een monogame relatie van liefde en trouw kan worden.
Anita van Beem, www.kostbaarvaatwerk.nl
Harko IJkema, www.purity4life.nl en www.go4purity.nl
Jan Minderhoud, www.ontdekkenjezelf.nl