Door supervisie leer je om naar jezelf in je werksituatie te kijken, noodzakelijk in mensgerichte beroepen. In coaching richt je je uitdrukkelijk op datgene wat je wilt bereiken in de uitvoering van je werk.

SUPERVISIE

“Waarom doe ik op de werkvloer zoals ik doe? Waarom voel ik, denk ik zoals ik voel en denk? Waarom kriebelt het altijd zo in mij in dat contact met die ene persoon? Wat maakt dat ik zo gedreven, ambitieus ben? Wat zorgt ervoor dat ik zo vaak vastloop in die bepaalde situatie of in dat ene patroon blijf hangen?”

Omdat supervisie een proces is dat langere tijd en meerdere bijeenkomsten vraagt, vind ik het volgende beeld treffend: “Supervisie bestaat uit een proces dat gezien kan worden als het aaneenrijgen van bijeenkomsten als kralen aan een ketting. Elke bijeenkomst is zo bezien de kern waaruit het geheel opgebouwd is.” Gaandeweg krijg je instrumenten aangereikt om zelfstandig te leren van je werkervaringen.

Aanleiding
Wat kan een aanleiding zijn om een supervisietraject in te gaan?
Feitelijk elke wens om je professionaliteit te verhogen en instrumenten in handen te krijgen om als beroepspersoon beter te functioneren. Je wilt in de werksituatie gewoonweg meer in harmonie komen met jezelf…
In de praktijk kan dat bijvoorbeeld als volgt blijken: je doet iets in de werksituatie, je bent daar in eerste instantie best tevreden over, maar achteraf voelt het toch niet goed. Of je hebt ergens het gevoel dat je op je werk, in je beroepsrol (als werker, als leidinggevende, als voorganger, als…) wezenlijk iemand anders bent dan thuis. Of je voelt dat er iets in je werk niet lekker zit, maar je krijgt er de vinger niet achter. Je loopt misschien te vaak tegen je grenzen aan en je kunt dat maar moeilijk hanteren; je zit tegen het plafond van je mogelijkheden aan.
Stof voor supervisie!

Mensgerichte beroepen
Supervisie is dus een begeleidingsvorm voor wie in een mensgericht beroep werkzaam is (pastoraat, hulpverlening, gezondheidszorg, onderwijs, management), waarbij iemand leert om naar zichzelf te kijken in relatie tot zijn werk. In mijn rol als supervisor stel ik vragen, zodat jij straks die vragen aan jezelf gaat stellen. Als supervisant bepaal je zelf welke ervaringen en vragen je inbrengt. Met supervisie kun je zelfs een dreigende burn out voorkomen...

Tijdsinvestering
Een volledig supervisietraject bestaat idealiter uit tien gesprekken of meer.
Sommigen kiezen voor een kortere reeks gesprekken of voor een eenmalige supervisie.
Een individueel supervisiegesprek duurt maximaal anderhalf uur. Als er twee supervisanten meedoen (triade) duurt een zitting twee uur. Bij drie supervisanten (groepssupervisie) duurt een zitting twee en half uur.
Daarnaast is er de nodige voorbereidingstijd nodig voor het schrijven van een reflectieverslag en een werkinbreng (iets wat je in je werk hebt meegemaakt, iets wat je bezighoudt).

Beroepsverenigingen LVSC en ABvC
Ik heb meer dan twaalf jaar ervaring als supervisor, en van 2007 t/m 2016 was ik geregistreerd bij de LVSC, de Landelijke Vereniging voor Supervisie en Coaching. Vanaf 1 januari 2017 werk ik als niet-geregistreerd supervisor.
Ook geef ik vanaf 2010 supervisie voor de Algemene Beroepsvereniging voor Counseling, www.abvc.nl.

Meer lezen?
Wil je meer weten over het nut van supervisie voor leidinggevenden van christelijke organisaties / kerken?
Lees dan hier Supervisie, hoe werk je?
of 'Supervisie: voorganger ken jezelf!'

COACHING

In coaching richt je je uitdrukkelijk op datgene wat je wilt bereiken in de uitvoering van je werk. Coaching is resultaatgerichter en meestal ook probleemgerichter dan supervisie.

Soms staat de coaching in dienst van het realiseren van het beleid van de organisatie; er zijn bepaalde doelen die moeten worden bereikt. Coaching is, anders dan supervisie, meestal op de kortere termijn gericht. Ook kan een coach sturender en directiever zijn dan een supervisor en is er meer ruimte voor feedback en advisering.Het grote verschil tussen coaching en supervisie luidt in één zin: coaching richt zich op het resultaat, supervisie richt zich op het leren kennen van jezelf in de beroepssituatie.

Tijdsinvestering
Een coachingsgesprek duurt één tot anderhalf uur en is altijd individueel, dus één op één. Het aantal consulten verschilt per traject en wordt tevoren afgesproken.

VERSCHIL SUPERVISIE - COACHING EN ANDERE BEGELEIDINGSVORMEN

Wat is nou het verschil tussen al die verschillende begeleidingsvormen die er op de markt zijn?
Een voorbeeld: iemand werkt als voorganger in een gemeente, wordt geconfronteerd met agressie en gaat daarmee naar een deskundige. Die kan heel verschillend reageren.

• De coach zal vragen: “Wat is je doel, wat wil je bereiken, wat heb je nodig om dat te bereiken?”
• De supervisor zal vragen: “Wat gebeurde er met je toen die persoon boos werd? Wat merkte je, wat deed je, wat dacht je?”
• De praktijkbegeleider/mentor zal zeggen: “Wat heb je gedaan? Heb je dit al geprobeerd? Ken je dit boek? Je zou dat artikel eens kunnen lezen.”
• De therapeut zal vragen: “Wie was er vroeger boos op je, je vader, je moeder of…?”

ERVARINGEN VAN SUPERVISANTEN

In 2018 en 2019 mocht ik supervisie geven aan een bewindvoerder. Bijzonder voor mezelf om een inkijkje te krijgen in dit beroep! Op het eind van het proces keken we terug naar de weg die achter ons lag. De supervisant vertelde:
"Door regelmatig situaties te evalueren en daarop te reflecteren, ontwikkelde ik mijn innerlijke supervisor steeds beter. Ook werd ik me bewust van een aantal blinde vlekken. Het leerproces werkte als een soort spiraal: sommige zaken kwamen steeds terug, maar daardoor kwam er ook steeds een verdiepingsslag in. Wat me ook geholpen heeft, is de bevestiging dat ik een goede bewindvoerder met eerlijke intenties ben. Daardoor hoef ik dat niet steeds voor mezelf (en voor anderen) te bewijzen.
De begeleiding door de supervisor was rustig, analyserend, vragen stellend. Soms kwamen die vragen uit een onverwachte hoek. Ook goed was het gebed ter inleiding en/of afronding en het aansteken van de kaarsen: mooi moment om te symboliseren dat Hij erbij is."

In juni 2018 zagen een supervisant en ik elkaar voor de eerste keer. Na afloop kreeg ik van haar de volgende mail:
"Hoe kan ik woorden geven aan vandaag?
Openheid, stilte, diepte, ervaringsdeskundig, aanvaarding, harmoniserend..."

Na afloop van ons traject blikt een supervisant als volgt terug:
"Met supervisie begon ik omdat ik moe bleef. Na een heerlijke zomervakantie waarin ik goed uitrustte, was ik na een week werken weer doodmoe. Natuurlijk waren er genoeg dingen in het werk die niet lekker liepen, maar precies de vinger er achter krijgen kon ik niet. In supervisie waren het hele heldere vragen die mij gesteld werden, waardoor ik me bewust werd waardoor ik zo moe werd. Voor mij had dat vooral te maken met de omgang met bepaalde mensen wat me veel energie kostte. Daarna werkten we aan deze communicatie.
Het was voor mij echt een ontdekking te merken dat ik niet overgeleverd ben aan het gedrag van de ander, maar dat ik zelf ook een sleutel in handen heb! Dat betekende wel durven kijken naar mijn eigen angsten en naar boosheid die in mij omhoog kwam. Ook ontdekte ik dat op bepaalde terreinen de sleutel nog onvoldoende kon hanteren, waardoor ik ook na supervisie verder bezig ga om me niet te laten overspoelen door emoties die mij soms als een ongeleid projectiel overvallen. In ieder geval ligt het na supervisie open, het is boven het wateroppervlak gekomen. Wanneer dat niet gebeurd was, zou ik wellicht kopje onder gegaan zijn door moeheid en frustratie. Nu echter heb ik door supervisie wél de sleutel in handen om de confrontatie met mezelf én anderen aan te gaan."

Boeiend is wat een supervisant halverwege haar proces schrijft. Ondertussen is zij nog veel aan het ontdekken:
"Ik heb supervisie aangevraagd op advies van mijn werkgever. Ik zag supervisie als een investering in mezelf. Het doel was om beter te functioneren. Het schrijven van mijn biografie gaf me veel helderheid, ook al was het moeilijk. In de gesprekken zag ik dat heel veel van mijn denkpatroon te herleiden zijn tot mijn biografie en hoe ik groot geworden ben. Door de supervisie ben ik mezelf veel beter gaan begrijpen en accepteren. In de gesprekken is ook mijn hooggevoeligheid (HSP) aan het licht gekomen. Nu ik dat van mezelf weet, begrijp ik mezelf nog beter.
Het vreemde is dat ik nog steeds niet weet hoe supervisie precies werkt, maar het werkt wel! Ik kom tot andere inzichten. Vooral de momenten waarop ‘het kwartje viel’ zijn heel waardevol geweest. Het verwoorden van hoe ik mijn werk zit helpt mij om er beter naar te kijken en op een andere manier mee omgaan.

Eén van mijn supervisanten kijkt een half jaar na afronding van haar supervisie als volgt terug op haar leerproces:
“Supervisie heeft mij geleerd om beter te letten op mijn eigen reactiepatronen en de uitgangspunten van waaruit ik beslissingen neem. Ook heb ik helderder zicht gekregen op mijn verwachtingen, belangen en voorkeuren op de werkvloer. Door werkervaringen te beschrijven en in de supervisiezitting te bespreken is mij duidelijk geworden hoezeer bovengenoemde zaken vaak onbewust meespelen. Bewustwording helpt om anders te reageren en tot een rijpere besluitvorming te komen. Dit alles beïnvloedt mijn werksituatie, mijn professionele houding op positieve wijze, alsook hoe ik daar als mens in zit.”

Een andere supervisant zegt een half jaar later het volgende:
"Door mijn supervisietraject van vorig jaar sta ik nu meer stil bij hoe ik praat en denk en doe. Ik schrijf op welke gevoelens ik heb bij een situatie en lees het na. Zo wordt mijn manier van reageren duidelijker. Ik ervaar nu een vrijheid om te mogen en kunnen leren aan het leven, een vrijheid die ik eerst niet had."